Maraming dahilan kung bakit hindi na ko nanonood ng mga talent show sa Pilipinas. Okay, aaminin ko na nakanood din naman ako ng mga talent show noon gaya ng pinakaunang StarStruck, pinakaunang Talentadong Pinoy at sari-saring singing contests. ‘Yong pinakaunang nood ko, ‘yon na rin yata ‘yong huli.
“Anong gusto mo paglaki?” “Artista po.”
Mga sikat na artista na rin ang nagsabi na hindi pang-habambuhay ang pagiging artista dahil hindi rin pang-habambuhay na sikat ka. Dapat may fallback ka after showbiz. May negosyo ka ba? May college degree ka ba na pwede mong gamiting pang-apply sa magandang trabaho? Itigil na dapat ng maraming kabataan at mga magulang ang pag-iilusyon na show business ang sagot sa kahirapan. Ang pag-aartista ay maaari mong pangarapin ngunit sa harap ng camera ka lang nito kayang pasikatin.
Itigil na dapat ‘yong pagbenta ng mga notebook na may mukha ng mga artista. Tingnan mo tuloy ‘yong mga kabataan ngayon, lahat, “Gusto ko pong mag-artista”.
Poverty Porn
Ang nakakaumay na aspekto ng talent shows sa Pilipinas ay ang paglalahad ng back story ng kada contestant lalo na ‘pag mahirap ang pinagmulan nito. Akala ko ba talent show ‘to? Bakit inuungkat pa ‘yong kahirapan ng pamilya ng contestant? O ng pagiging breadwinner niya? O ng pagkamatay ng kapatid niya dahil sa kawalan ng pampagamot sa ospital? O ng pagiging labandera (lang) at construction worker (lang) ng kanyang nanay at tatay? O ng kanyang kagustuhan na makatapos ng pag-aaral pero walang panggastos? Medyo biased din na mga mahihirap lang na contestant ang may back story at wala sa mga mayayaman o may kaya. Bakit ‘yong mga mayayamang contestant ay hindi gawan ng flashback tungkol sa maunlad nilang negosyo? Tatay niyang abogado at nanay niyang doktora? Kapatid niya sa Ateneo, La Salle o UST? Ang kanyang kotse, Prada o poodle? Realidad din naman ang mga ‘yon.
Huwag na dapat haluan ng human interest story para magkaroon ng appeal sa mga manonood. Kaya tumatagal din ang airing ng mga talent show sa bansa dahil kada (mahirap na) kalahok may sariling VTR bago magtanghal. Nanonood tayo ng talent shows para mamangha sa galing ng mga kalahok at hindi maawa at makisimpatya sa kalagayan nila. May ibang programa para sa mga gano’ng istorya. Wala kong isyu sa mga mahihirap na contestant, ang akin lang, dapat patas ang lahat sa taas ng entablado. Kung talent ang usapan, talent ang labanan.
Kung panonoorin ang mga talent shows ng pabaliktad, makikita ang isang sikat na taong unti-unting malulugmok sa kahirapan. Kung tatanggalin ang flashback ng kanyang buhay sa simula, makikitang puro talento lang ang naging takbo ng kanyang buhay. Basahin mo ‘yong pagkakaiba.
And the Winner is…
Sa aking paniniwala’y hindi dapat dinidiktahan ng mga tao kung sino ang mananalo sa talent show. Dapat nang itigil ‘yong text votes at paramihan ng Facebook likes. Kaya nga may mga judge dahil sila ang eksperto sa pagtingin kung ang kalahok ay mahusay. Nagiging kasangkapan kasi ng simpatya at yaman ang text votes at FB likes at tila nawawalan ng saysay ang husga ng mga hurado kung mga tao rin lang naman pala ang magtatakda ng mananalo. Nagiging paramihan ng boto ang labanan. Paano na lang ang mga walang perang pambili ng maraming sim card o ‘yong mga walang internet sa bahay na ‘di makakapag-Palike Po campaign? Paramihan pala ng fans ang labanan, magaling ka man o hindi.
Mahilig yata manood ang ilan ng talent shows bilang pampalubag-loob sa kawalan nila ng galing sa pagkanta, pagsayaw, pag-arte o pagbalat ng buko gamit ang ngipin. Ang iba’y nanonood pampalipas oras lamang o dahil wala silang cable. Anuman ‘yong dahilan ng panonood natin, dapat matutunan nating husgahan ‘yong palabas kung anong meron dito—talentado o tarantado.
Naked Ideation 